Panden in Utrecht
Stadsherstel Midden-Nederland draagt momenteel zorg voor het
behoud en het beheer van ruim 240 monumentale panden in Amersfoort
en Utrecht. De gebouwen hebben de status van rijksmonument,
gemeentelijk monument of beeldbepalend pand en liggen doorgaans
binnen een beschermd stadsgezicht. Stuk voor stuk kennen de panden
een bijzonder verleden.
Bekijk onze panden in lijst- of kaartweergave.
-
Achter Sint Pieter 13
Zoals de naam van de straat al doet vermoeden staat dit 17e eeuwse woonhuis achter de Pieterskerk. De straat vormde van oorsprong de grens tussen het kapittel van Sint Pieter en dat van de Dom.
Lees meer
-
Annastraat 1 / Korte Minrebroederstraat 7
In de buurt van het stadhuis, in het hartje van Utrecht, ligt de Korte Minrebroederstraat. Nummer 7 is een dwars hoekhuis, op de hoek van de Annastraat, en dateert grotendeels uit de eerste helft van de 17e eeuw.
Lees meer
-
Annastraat 7
De oorsprong van het pand gaat terug tot in de middeleeuwen. De woning telde toen nog slechts één laag en was nog geheel van hout. Het huidige pand is grotendeels tot stand gekomen rond 1860.
Lees meer
-
Breedstraat 49
Dit in 1835 gebouwde woonhuis heeft twee bouwlagen en een mansardekap. In de voorgevel is een fundatiesteen gemetseld waarop staat: 'J.P. Dompeling, oud 7 jaar, 7 juli 1935'.
Lees meer
-
Gasthuisstraat 2-16 / Wittevrouwensingel 13-25
De naam Gasthuisstraat is te danken aan de twee gasthuizen die hier eeuwen geleden stonden: het Kruisgasthuis en het Martha Gasthuis. In de 17e eeuw werden de gasthuizen voor het laatst genoemd in overgebleven geschriften, maar wanneer ze precies van deze plek verdwenen is onduidelijk.
Lees meer
-
Geertebolwerk 19 en Tuinstraat 4 t/m 42
Een van de zijstraatjes die grenzen aan de Catharijnesingel, in de buurt van de Springweg, kent een verbazingwekkende geschiedenis. De Tuinstraat ontstond toen in 1826 het Hofje van Veelo werd gebouwd. In die periode kwam de industriële revolutie op gang en daarmee ontstond de behoefte aan woningen voor de arbeiders die naar Utrecht kwamen om te werken.
Lees meer
-
Hamburgerstraat 15
Tegenover de oude Rechtbank staat dit markante hoekpand. Oorspronkelijk vormde het pand samen met nummer 17 één woning. Het geheel is in de middeleeuwen gebouwd, maar hier is weinig van terug te vinden.
Lees meer
-
Hamburgerstraat 38
De geschiedenis van dit pand gaat terug tot in de middeleeuwen. Het huidige woonhuis is ontstaan uit een veel groter, middeleeuws complex dat waarschijnlijk onderdeel uitmaakte van de Paulusabdij. Geleidelijk aan zijn delen van deze bebouwing afgesplitst en zelfstandige eenheden geworden, waaronder Hamburgerstraat 36-38.
Lees meer
-
Koningslaan 1
Tussen Bunnik en Utrecht ligt het landgoed Amelisweerd, met daarop een imposant, wit gepleisterd landhuis met een interessante geschiedenis. Het landgoed ontstond in 1224, toen Amelius uten Werde het waard in dienst kreeg (Amelisweerd is een verbastering van Amelius' waard).
Lees meer
-
Korte Nieuwstraat 10
Vlakbij de Dom bevindt zich de Korte Nieuwstraat. Hoewel de geschiedenis van deze straat verder teruggaat, dateert het pand uit de 18e eeuw. Voor die tijd stond op deze plaats ook al een woonhuis en delen van dit 17e eeuwse pand zijn opgenomen in het nieuwe gebouw.
Lees meer
-
Kromme Nieuwegracht 43
Aan de Kromme Nieuwegracht staan prachtige, statige herenhuizen, zoals nummer 43. Dit pand kent een roerige geschiedenis, zowel op het gebied van de bouw als qua diversiteit aan bewoners. Het huis vindt haar oorsprong in de middeleeuwen en was toen gelegen op het gebied van de vroegere immuniteit van Sint Pieter.
Lees meer
-
Lange Nieuwstraat 48
Dit herenhuis dateert uit ongeveer 1860 en is opgetrokken in neoclassicistische stijl. Door de jaren heen heeft het pand diverse wijzigingen ondergaan.
Lees meer
-
Lange Nieuwstraat 50
Over dit herenhuis valt weinig met zekerheid te zeggen. Alle tekeningen zijn in de loop der jaren verloren gegaan, met als resultaat dat er in het Utrechts archief zeer weinig over te vinden is. Het pand is waarschijnlijk in de 18e eeuw tot stand gekomen, maar bevat nog wel onderdelen van een huis dat voor die tijd op deze plek stond.
Lees meer
-
Lange Nieuwstraat 63
Aan de Lange Nieuwstraat ligt dit grote, opvallende, tweebeukige dwarshuis. Het pand is van oorsprong middeleeuws, maar dankt de huidige opzet aan een grootschalige 17e eeuwse verbouwing. In de middeleeuwen zal het pand met zijn enorme omvang een indrukwekkende verschijning zijn geweest. De woning bevat een zadeldak met daarop twee achthoekige schoorstenen. In de 18e en 19e eeuw zijn er veel toevoegingen aan het interieur gedaan.
Lees meer
-
Lange Nieuwstraat 81
Wanneer dit pand precies is ontstaan is onduidelijk, maar het huidige uiterlijk is rond 1850 verkregen. De woning is een voorbeeld van het neoclassicisme dat in de 19e eeuw vaak werd toegepast.
Lees meer
-
Lange Nieuwstraat 83
Dit gepleisterde 17e eeuwse pand is in 1924 op de begane grond drastisch verbouwd tot een garage. Op de verdiepingen bleven wel wat 17e eeuwse elementen bewaard, zoals een spiltrap en onderdelen van het dak.
Lees meer
-
Manenburg 1 en 2
In het museumkwartier ligt een bijzonder stukje van Utrecht: Manenburg. In de 16e eeuw breidde keizer Karel V de middeleeuwse verdedigingswerken van Utrecht uit, met onder andere nieuwe stenen bolwerken. Manenburg was een van die nieuwe bolwerken die rond 1550 werden gebouwd.
Lees meer
-
Minrebroederstraat 1
Dit pand heeft vrijwel geheel zijn 17e eeuwse uiterlijk weten te behouden. Het pand is twee bouwlagen hoog en heeft een kelder.
Lees meer
-
Nicolaasdwarsstraat 2-12
In de omgeving van de Nicolaikerk, vlakbij het Centraal Museum, zijn grote verschillen te zien. Naast de grote huizen werden in de loop van de geschiedenis ook 'kameren' gebouwd. In de Nicolaasdwarsstraat bevinden zich een zestal van dergelijke huisjes van slechts één verdieping hoog. De geschiedenis van deze woningen gaat terug tot in de 17e eeuw.
Lees meer
-
Nieuwekamp 13 en 15
De Nieuwekamp is een van de vele rustige zijstraatjes van de Nieuwegracht. Het dubbelpand 13 en 15 is in de 17e eeuw ontstaan.
Lees meer
-
Nieuwekamp 17
Dit pand maakte deel uit van de kameren van Jan van Campen. Zoals de naam al zegt bestonden 'kameren' vaak uit niets meer dan een kamer, met daar boven een zolder.
Lees meer
-
Oudegracht 194
Dit huis bevat sporen van uiteenlopende eeuwen. Al in de 13e eeuw stond op deze plek een woonhuis, waarvan nu nog de kelder resteert.
Lees meer
-
Oudegracht 199
De geschiedenis van dit smalle en diepe pand gaat terug tot in de 13e eeuw. In de kelder en op de begane grond zijn de middeleeuwse overblijfselen nog duidelijk zichtbaar. In de loop van de middeleeuwen en in de 18e eeuw is het een en ander aangepast in het pand.
Lees meer
-
Oudegracht 239
De Oudegracht kenmerkt zich door een verscheidenheid aan bebouwing, panden in alle soorten en maten zijn er te vinden. Oudegracht 239 is een typisch voorbeeld van een smal, onopvallend woonhuis aan de gracht. Het pand dateert uit de 19e eeuw en heeft sinds die tijd slechts minieme veranderingen ondergaan.
Lees meer
-
Oudegracht 290
Dit drie traveeën tellende pand wordt ook wel 'De Koevoet' genoemd. De gevelsteen met de bijbehorende naam is te vinden boven een poort aan de Lange Nieuwstraat.
Lees meer
-
Plompetorengracht 15
De Plompetorengracht is een korte gracht, met aan weerszijde een straat. De gracht, die in 1392 ontstond, was het centrum van handelslieden en tot in de 19e eeuw woonden hier dan ook voornamelijk mensen van adel.
Lees meer
-
Schalkwijkstraat 18 en 20
De woningen vormen onderdeel van de kameren van Jan van Campen. Zoals de naam zegt bestonden 'kameren' vaak uit niets meer dan een kamer, met daar boven een zolder.
Lees meer
-
Springweg 66
Dit pand is onderdeel van een rijtje gemeentelijke monumenten dat in bezit is van SHMN. Het huis is van oorsprong 17e eeuws en is in de 19e eeuw naar achteren uitgebreid.
Lees meer
-
Springweg 68
Dit pand is onderdeel van een rijtje gemeentelijke monumenten dat in bezit is van SHMN. Het huis is van oorsprong 17e eeuws en heeft sindsdien al twee lagen.
Lees meer
-
Springweg 70
Hoe oud dit hoekpand precies is valt niet meer te achterhalen. Waarschijnlijk zal de woning, net als de naastgelegen huizen, rond de 17e eeuw tot stand zijn gekomen.
Lees meer
-
Springweg 71
Vergeleken met de rest van de bebouwing aan de Springweg is dit pand tamelijk fors uitgevallen. De gevelsteen doet nog herinneren aan een van de vroegere bewoners, Hendrick van Scherpenburgh, die er rond 1480 woonde. De oorsprong van het woonhuis gaat echter nog verder terug.
Lees meer
-
Springweg 73
Hoewel dit pand een 19e eeuws uiterlijk heeft, oogt de achterzijde uit een geheel andere eeuw. Dit is een gevolg van een algemeen verschijnsel in Utrecht: de voorgevels dienden vaak als statussymbool en werden dus regelmatig aangepast aan de smaak van de eigenaar en de tijd.
Lees meer
-
Springweg 74 en 78
Dit pand is onderdeel van een rijtje gemeentelijke monumenten dat in bezit is van SHMN. Het huis is van oorsprong 17e eeuws, maar oogt meer 19e eeuws door de grote verbouwing die in die tijd plaats vond. Het pand is drie traveeën breed en heeft een wit gepleisterde lijstgevel met een eenvoudig fries.
Lees meer
-
Springweg 77
Samen met nummer 73 en nummer 75 is dit pand rond 1600 ontstaan. Het pand heeft nog een aantal middeleeuwse resten, vooral aan de achterzijde is nog te zien dat het pand tegelijk met de nummers 73 en 75 is opgetrokken.
Lees meer
-
Springweg 80
Oorspronkelijk bestond dit 17e eeuwse pand uit een voor- en achterhuis, maar tegenwoordig is het verdeeld in een boven- en benedenwoning. De benedenwoning (nummer 78) is bereikbaar via de deur onder nummer 74. Het eigenlijke voorhuis stamt uit de 17e eeuw, de gepleisterde lijstgevel met de kroonlijst zijn pas twee eeuwen later toegevoegd.
Lees meer
-
Tuinstraat 4 t/m 42 en Geertebolwerk 19
Een van de zijstraatjes die grenzen aan de Catharijnesingel, in de buurt van de Springweg, kent een verbazingwekkende geschiedenis. De Tuinstraat ontstond toen in 1826 het Hofje van Veelo werd gebouwd. In die periode kwam de industriële revolutie op gang en daarmee ontstond de behoefte aan woningen voor de arbeiders die naar Utrecht kwamen om te werken.
Lees meer
-
Voorstraat 60
Halverwege de Voorstraat staat dit winkel-woonhuis. Het pand is rond 1860 gebouwd en bevat enkele neoclassicistische elementen.
Lees meer
-
Voorstraat 90
Van oorsprong gaat het hier om een middeleeuws pand, met een voor- en achterhuis. Van de middeleeuwse structuur is nu nog weinig te zien aangezien de huidige verschijningsvorm vooral te danken is aan 17e en 19e eeuwse verbouwingen. In de 17e eeuw bestond de voorgevel uit een trapgevel met, op de zolder na, op elke verdieping twee ramen.
Lees meer
-
Voorstraat 92
Naast De Industrie ligt een 17e eeuws pand dat rond 1870 drastisch is verbouwd. Het pand bevat een tuitgevel met neogotische elementen die uit de 19e eeuw stammen.
Lees meer
-
Westerkade 19
Net buiten de singels, die het centrum van Utrecht omsluiten, ligt de Westerkade. In vroegere tijden leidde deze weg naar de zuidelijke toegangspoort van Utrecht. Dit winkel-woonhuis is een karakteristiek pand dat eind 19e eeuw is ontstaan.
Lees meer
-
Wijde Begijnestraat 15-17
De straatnaam doet nog herinneren aan wat hier vroeger gebeurde: op deze plek was eeuwen geleden het begijnhof van Utrecht gevestigd. Een dergelijk hofje bestond uit woningen rond een kerk, speciaal voor de vrouwen die ermee verbonden waren (begijnen).
Lees meer
-
Wittevrouwensingel 73
In de 19e eeuw was het gebruikelijk om terug te grijpen op vroegere stijlen en die, vaak iets gewijzigd, toe te passen. Zo ontstonden bijvoorbeeld termen als neogotiek en neoclassicisme. Dit pand is een voorbeeld van het 19e eeuwse neoclassicisme, waarbij werd terug gegrepen op de oude klassieke stijl.
Lees meer
-
Wolter Heukelslaan 8-35
In 1861 besloot de Stichting der Eleëmosynae van Oudmunster een hofje met 'kameren' te bouwen ten behoeve van protestantse weduwen. 'Kameren', of armenhuizen werden door rijke weldoeners gesticht voor armen en zwakken in de samenleving.
Lees meer
-
Zuilenstraat 50-56
De Zuilenstraat is een zijstraat van de Lange Nieuwstraat en bevindt zich in het Museumkwartier. Het pand is gebouwd in de 17e eeuw.
Lees meer